Uczestnikami VI spotkania ponadnarodowego sieci GreenPlace w Vila Nova de Poiares w Portugalii, które odbyło się w dniach 13–14 maja 2025 roku, byli partnerzy projektu GreenPlace z całej Europy: eksperci, członkowie lokalnych grup URBACT (ULG), a także przedstawiciele polityczni, czyli burmistrzowie lub prezydenci miast oraz radni.
Jakie były najważniejsze punkty spotkania?
Wizyta w zielonej strefie miasta (Green Zone)
Uczestnicy spotkania odwiedzili zieloną strefę w Vila Nova de Poiares - teren położony między centrum miasta a jego częścią przemysłową.
Obszar ten został zniszczony przez pożar w 2017 roku i jest często nawiedzany przez powodzie. Miasto chce go zrewitalizować, skupiając się na jego zalesianiu, dzięki czemu powstanie bufor między obiema strefami.
Żeby to zrobić, trzeba usunąć chaotyczną, często inwazyjną roślinność i posadzić gatunki rodzime. Zostaną też wytyczone ścieżki dla pieszych i rowerzystów, co ułatwi przemieszczanie się między strefami.
Strefa zielona jest w większości własnością gminy, jednak jej niektóre obszary znajdują się w rękach prywatnych właścicieli, którzy prowadzą tam działalność, np. mają gaje oliwne Zintegrowany Plan Działania (Integrated Action Plan) będzie wspierał mechanizmy współpracy rozwojowej między różnymi stronami.
Dyskusje w grupach
Uczestnicy spotkania pracowali w trzech grupach, złożonych z przedstawicieli dziewięciu miast sieci GreenPlace (w tym Wrocławia). Przy wykorzystaniu metody „recenzji wzajemnych” (peer review) partnerzy projektu omawiali i porównywali swoje Zintegrowane Plany Działań, dzieląc się doświadczeniami.
– Podoba nam się dialog w grupach i interakcja w czasie rzeczywistym: to był super format! – podsumowali.
Doceniali też nacisk na integrację, możliwość porównywania się z innymi miastami, uczenia się na podstawie ich doświadczeń i stawianie nie na własne ambicje, lecz na to, co jest wykonalne.
Deklaracja na rzecz zielonej regeneracji miejskiej
Ważnym punktem spotkania były rozmowy burmistrzów i radnych o roli zielonych rozwiązań w rewitalizacji miast z naciskiem na partycypację mieszkańców.
Efektem tego spotkania jest niewiążąca deklaracja podpisana 14 maja 2025 roku. Jej główne punkty to:
- priorytet dla rozwiązań opartych na naturze, gospodarce o obiegu zamkniętym i dziedzictwie kulturowym,
- włączanie mieszkańców w procesy planowania i wdrażania poprzez tworzenie lokalnych grup wspierających projekty,
- stały monitoring, ewaluacja i dostosowywanie rozwiązań do lokalnych warunków.
Dobrze było zobaczyć zaangażowanie polityków, to, jak docenili udział mieszkańców i zielone rozwiązania.Uczestnicy spotkania
Poznawanie dobrych praktyk w terenie
Spotkanie ponadnarodowe sieci GreenPlace nie mogło się obyć bez wizyt terenowych.
- Uczestnicy zapoznali się z aplikacją mobilną Nature 3.0 z trasami pieszymi i rowerowymi, umożliwiającą użytkownikom interakcję: dzięki QR kodom, umieszczonym na szlakach, każdy chętny może mieć dostęp do informacji na temat przyrody i historii. „To bardzo dobra motywacja do przejścia całej trasy” – skomentowali uczestnicy.
- Spacerowali po rekreacyjnym parku w centrum miasta. „Zainspirował mnie sposób, w jaki park rekreacyjny jako przestrzeń łączy naturę, sport i edukację” – powiedział jeden z uczestników.
- Odwiedzili centrum Planeta Aquarela – dawną szkołę, która została wyremontowana i przekształcona w centrum edukacji ekologicznej i nie tylko. Główny cel tej placówki: przybliżenie dzieciom natury i wiejskiego świata. Mogą tu poznawać różne gatunki zwierząt i roślin, a także lokalne tradycje, np. winobranie czy zbiór oliwek.
Prezentacja rezultatów działań testowych
Przedstawiciele Wrocławia, Bukaresztu, Ondy, Löbau i Limerick zaprezentowali także wnioski z własnych działań testowych, przeprowadzonych od czasu ostatniego spotkania.
Uczestnicy z Wrocławia mówili o Zielonej Kotłowni – otwartym od kwietnia miejscu przy siedzibie Sektor 3 na terenie starej Zajezdni Popowice. Przestrzeń została wyposażona w meble ogrodowe, hamaki i żagle przeciwsłoneczne, a ścianę budynku zdobi mural. Odbyły się już tam warsztaty tworzenia ogrodu społecznego, ogrodu deszczowego i mebli ogrodowych, a mieszkańcy mogą spędzać tam czas na świeżym powietrzu i wśród zieleni.
Co dało uczestnikom spotkanie w Vila Nova de Poiares?
Uczestnicy spotkania przekonali się, że nawet tak niewielkie miasto jak Vila Nova, potrafi realizować innowacyjne projekty i angażować mieszkańców.
– Zabieramy do domu praktyczne pomysły, które z łatwością można wdrożyć w naszej gminie – podsumował jeden z uczestników.
